Grof Aleksandar Pjer Odart je rođen 1778. godine. Svetsku slavu je stekao zahvaljujući svom istraživačkom radu u vinogradarstvu. U periodu između 1805. i 1840. godine, grof Odart je prikupio 479 sorti vinove loze iz 14 država: Francuske, Nemačke, Italije, Mađarske, itd. Svaka sorta je bila zastupljena sa najmanje 10 čokota. Kolekcija je posađena na parceli od 1,5 hektara i iz godine u godinu, grof Odart je posmatrao, opisivao i poredio sorte međusobno. Kao rezultat tog dugogodišnjeg rada, 1845. godine je objavljena knjiga Univerzalna ampelografija.

Opisi sorti u njegovoj knjizi nisu naročito dugi i rađeni su bez dosledne metodologije pošto je njegov prvenstveni cilj bio da knjigu učini korisnom vinogradarima. Ipak, knjiga je vrlo značajna jer uspeva da definiše veliki broj sinonima među nazivima sorti. Ako uzmemo sortu pino noar kao primer, videćemo da  se tokom vekova ova sorta gajila svuda na prostoru centralne i severne Francuske i na istoku sve do Ugarske (današnja Mađarska). U svakoj regiji, on navodi lokalne nazive pa tako grof Odart beleži 17 sinonima za sortu pino noar.

No, vratimo se na naše prostore. Opisujući sorte vinove loze koje je doneo u svoju kolekciju iz Mađarske, grof Odart navodi i CRNU RANKU (OKRUGLU) , koja je u Mađarskoj još poznata i kao VRŠAČKO CRNO, odnosno CRNA FRANKONIJA. Grof Odart beleži da ova sorta uglavnom raste u vinogradima Srema i Banata u okolini Temišvara. Takođe, za istoriju vinarstva na Fruškoj gori, vrlo bitan je njegov komentar da"crvena vina iz Srema su sve do polovine sedamnaestog veka smatrana za najbolja vina Ugarske, a potom je njihovu slavu polako preuzeo Tokaj". Grof Odart beleži svoje obzervacije iz kolekcije, te navodi da mu je ta reputacija sremskih vina sasvim opravdana pošto je on ustanovio u zajedničkom radu sa svojim vinogradarima na primeru uzoraka koji su stigli iz Budimpešte da je Crna Ranka odnosno Vršačko crno ustvari ni manje ni više nego plemenita sorta Auvernat Noir koja je takođe zastupljena u Francuskoj.

I zaista, Auvernat Noir je jedan od starinskih naziva za crni burgundac (Pinot Noir) u Francuskoj, gde se još nazivao Morillon ili Noirien.

Naš arheolog Sava Vetnić je identifikovao crnu ranku kao jednu od sorti vinove loze koje su postojale na teritoriji Srbije još od srednjeg veka, ali koje nisu sačuvane do današnjeg dana. Dakle, pred nama je materijal za uzbudljivo ampelografsko istraživanje kako bismo potvrdili na osnovu postojećih opisa biljke da li je grof Odart zaista u Sremu i Banatu pronašao pino noar kao što navodi u svojoj "Univerzalnoj ampelografiji". Treba napomenuti i da Žoze Vujamoz u knjizi "Wine Grapes" navodi da je Pinot bio zastupljen u srednjem veku u širokom pojasu od Francuske do Mađarske , uključujući i Nemačku, Austriju,Švajcarsku. Svakako, Mađarska je u to vreme uključivala teritoriju današnjeg Srema i Banata.

(30.08.2018.)

NAZAD NA KATEGORIJU